Zadanie zbyt trudne dla chińskiego ucznia?
Wiralowa zagadka o "wieku kapitana" krąży w Internecie w kilku wersjach powracając co jakiś czas w nowej formie. W 2018 roku kontrowersyjne zadanie zostało umieszczone na teście matematycznym w jednej z chińskich szkół. Poziom trudności zagadki oburzył rodziców dzieci, a zdjęcie z testu szybko trafiło do sieci. Z zadaniem próbowali mierzyć się m.in. użytkownicy chińskich socjal mediów oraz fani kanału Mind Your Decisions, prowadzonego przez Presha Talwalkara.
"Ile lat ma kapitan statku?"
Oryginalna zagadka matematyczna składa się zaledwie z jednego zdania i może występować w różnych wersjach. Chińscy uczniowie uczęszczający do 5. klasy szkoły podstawowej zmierzyli się z takim pytaniem: "Jeżeli na statku jest 26 owiec i 10 kóz, ile lat ma kapitan statku?". Zanim poznasz odpowiedź zastanów się od czego zacząć analizę zagadki? A może bardziej istotne jest pytanie: jaki cel ma tak sformułowane zadanie?
Medialna kariera zagadki
Zadanie pojawiło się pierwotnie na platformie Weibo, gdzie wywołało szeroką dyskusję rodziców uczniów. Wybuchła kłótnia o zasadność umieszczania podobnych pytań na teście. Łamigłówka szybko zyskała medialną sławę – temat opisało m.in. BBC, Washington Post i South China Morning. W tekstach skupiono się na tym, jak z zadaniem radzili sobie uczniowie. Otóż większość nastolatków podjęła próbę obliczenia wyniku. Uczniowie próbowali wykorzystać dostępne dane, tworzyli własne reguły lub posługiwali się dostępną wiedzą praktyczną. Jak podaje BBC jeden z uczniów podjął się karkołomnego obliczenia: "Całkowita waga 26 owiec i 10 kóz to ok. 7 700 kg, bazując na średniej wadze tych zwierząt. Zgodnie z chińskim prawem osoby kierujące statkiem o wadze powyżej 5 000 kg muszą posiadać specjalną licencję przynajmniej od 5 lat. Minimalny wiek, w którym można otrzymać licencję to 23 lata – zatem kapitan ma min. 28 lat.”
Śledztwo: kto i w jakim celu wymyślił zagadkę?
Zagadka zaintrygowała również autora kanału Mind Your Decisions. Presh Talwalkar – znany matematyk i fan łamigłówek logicznych – przeprowadził własne śledztwo z pomocą dociekliwych internautów. Wynik? Okazało się, że podobną, absurdalną zagadkę zadano w 1979 roku uczniom francuskiej szkoły. I w tym wypadku większość nastolatków próbowała tworzyć skomplikowane rozwiązania np. obliczając wiek kapitana poprzez dodawanie wagi zwierząt. Dalsze śledztwo podało jeszcze ciekawszą odpowiedź o pochodzeniu łamigłówki. Otóż oryginalna zagadka pochodzi z listu Gustawa Flauberta do siostry. Francuski pisarz podał w niej dodatkowe informacje m.in. ilość pasażerów, przebieg trasy i datę rejsu.
Jak prawidłowo rozwiązać zadanie?
Prawidłową odpowiedź podali przedstawiciele chińskiej szkoły, w której przeprowadzono test. Otóż – jak można się domyślić – zagadka nie posiada rozwiązania, ponieważ "w zadaniu nie podano wystarczającej ilości danych". Pytanie miało zmusić uczniów do krytycznej oceny informacji i wskazania nieprawidłowości w konstrukcji zadania. Nauczyciele chcieli sprawdzić, czy uczniowie wykażą się myśleniem logicznym i wstrzymają przed "produkowaniem rozwiązań za wszelką cenę". Jak widać, wynik eksperymentu okazał się bardzo ciekawy. Przyznaj, jakie rozwiązania zagadki wpadły ci jako pierwsze do głowy?