Jak nauczyć dziecko mądrego korzystania ze smartfonów oraz mediów społecznościowych

Jak nauczyć dziecko mądrego korzystania ze smartfonów: kiedy pierwszy smartfon dla dziecka?

Typowy wiek, w którym dziecko otrzymuje pierwszy smartfon, to zazwyczaj dziesięć lub jedenaście lat. Ogólna zasada brzmi: im później ktoś dostanie własny smartfon, tym lepiej. Badanie zlecone przez francuski rząd zaleca wręcz, aby nie dawać dzieciom własnych urządzeń przed ukończeniem 13 roku życia. Pytanie jednak brzmi czy jest to wykonalne w praktyce. Smartfony są wszechobecne w codziennym życiu dzieci i nastolatków nastolatków. Rodzice chcą, aby ich dzieci były częścią grupy, a nie były z niej wykluczane. Dlatego powinni patrzeć na dobro dziecka przez pryzmat uczestnictwa, a nie własnych lęków – mówią eksperci ds. cyfrowych. Co więcej, dzieci nieuchronnie stykają się z mediami cyfrowymi, zatem lepiej poznawać świat cyfrowy w domu pod opieką niż samotnie z przyjaciółmi lub na przerwie w szkole. Rodzice mogą początkowo kontrolować, jak ich dzieci korzystają ze smartfonów, określając, które aplikacje są dozwolone na ich telefonach. Strony internetowe zapewniają rodzicom dokładne instrukcje dotyczące tego, jak zabezpieczyć telefony przed dziećmi i jakie ustawienia są odpowiednie dla poszczególnych grup wiekowych.

W jaki sposób ustalić sprawiedliwe zasady korzystania ze smartfon bez zbyt surowych zakazów?

Często zakazy czynią rzeczy jeszcze atrakcyjniejszymi. Zwłaszcza jeśli chodzi o korzystanie z telefonów komórkowych, dzieci z czasem stają się bardzo pomysłowe w obchodzeniu ograniczeń. Dlatego pomocne mogą być ustawienia ochronne, pozwalające rodzicom na ustawienie limitów czasu korzystania z mediów społecznościowych na smartfonach dzieci. Pomóc może być również umowa o korzystaniu z mediów w której rodzice i dzieci wspólnie określają, w jaki sposób można korzystać ze smartfona lub tabletu. Ale jak nakłonić jedenastolatka do podpisania umowy, która zezwala mu na grę na smartfonie tylko przez 30 minut dziennie? Umowa o korzystanie z mediów nie jest prawem narzuconym dziecku, ale raczej okazją do rozmowy o nich. Może to skupić uwagę na zagrożeniach, takich jak: czy mogę robić zdjęcia kolegom i pokazywać je na Instagramie? lub jak mam zareagować, gdy nieznajomi napiszą do mnie na czacie w Fortnite? Ważne jest, aby młodzi ludzie zawsze rejestrowali się w aplikacjach, po osiągnięciu odpowiedniego wieku, ponieważ tylko wtedy ustawienia kontroli rodzicielskiej na platformach takich jak Instagram, TikTok czy Snapchat będą obowiązywać. Aplikacje z grami zazwyczaj oferują również stronę informacyjną dla rodziców, wyjaśniającą dostępne ustawienia ochrony.

Jak nauczyć dziecko mądrego korzystania ze smartfonów: złoty środek między kontrolą a zaufaniem

Nawet jeśli rodzice zadbają o to, by wszystkie aplikacje były bezpieczne dla dzieci, czaty klasowe nadal stanowią potencjalny problem. WhatsApp czy inne aplikacje do komunikacji mogą narażać dzieci na kontakt z treściami nieodpowiednimi dla ich wieku. Jednocześnie takie czaty stanowią ważny element uczestnictwa w życiu społecznym. Nie dotyczą one tylko kwestii organizacyjnych, takich jak: czy jutro odwołana jest pierwsza lekcja? lub co mamy zadane z matematyki? ale także zaproszeń na imprezy urodzinowe czy spontaniczne wyjścia na rolki. Eksperci radzą regularne przeglądanie i omawianie wraz z dzieckiem czatu klasowego. Bardzo często okazuje się, że te wiadomości są zaskakująco nieszkodliwe: setki emotikonów i GIF-ów. Jeśli dziecko jasno da do zrozumienia, że nie chce, aby rodzice oglądali czat, rodzice powinni to uszanować – z wyjątkiem sytuacji awaryjnych. Zasada jest prosta: im młodsze dziecko, tym większą kontrolę rodzicielską powinno mieć. Nie ma określonego wieku, w którym dzieci mogą samodzielnie korzystać z telefonów komórkowych.

Jak nauczyć dziecko mądrego korzystania ze smartfonów: ile czasu dziecko może spędzać przed smartfonem?

Jednym z głównych punktów spornych między rodzicami a dziećmi jest codzienny czas spędzany przed mediami. Wytyczne ekspertów zalecają: - 6-9 lat: maksymalnie 30-45 minut, - 9-12 lat: maksymalnie 45-60 minut, - 12–16 lat: maksymalnie jedna do dwóch godzin. Dzieci poniżej trzeciego roku życia nie powinny w ogóle korzystać z mediów ekranowych. W wieku od trzech do sześciu lat dzieci powinny mieć możliwość korzystania z takich mediów tylko w określone dni przez maksymalnie 30 minut w obecności rodziców.

Rodzice powinni również rozróżniać, co robi ich dziecko: czy gra w Minecrafta w trybie kreatywnym przez dwie godziny, czy przez dwie godziny przegląda TikTok. To robi ogromną różnicę. Tryb wieloosobowy ze znajomymi należy postrzegać inaczej niż samotne, bezmyślne przeglądanie mediów społecznościowych. Co więcej, smartfony są głównym środkiem komunikacji wśród młodych ludzi, a czaty w komunikatorach również zaliczają się do czasu spędzonego z mediami.

Jak skutecznie rozmawiać z dzieckiem na temat korzystania z mediów?

Eksperci ds. mediów radzą, aby takie rozmowy były inicjowane przy okazji, na przykład w trakcie rozmowy o obejrzanym filmie lub grając z dzieckiem w jego ulubioną grę. To świetne okazje, aby dowiedzieć się czegoś o świecie, w którym żyje dziecko i jest o wiele skuteczniejsze niż groźby lub demonizowanie wszystkiego, co wiąże się z mediami cyfrowymi. Rodzice powinni również zawsze zapoznać się z aplikacjami, z których korzystają ich dzieci, w tym z ich najważniejszymi funkcjami. Przykładem jest TikTok, gdzie dzieci powinny być świadome działania algorytmu. To samo dotyczy Snapchata, gdzie rodzice zdecydowanie powinni włączyć tryb ducha, aby uniemożliwić dziecku udostępnianie swojej lokalizacji innym osobom. Szczególnie ważne jest dawanie dobrego przykładu w kwestii korzystania ze smartfonów. Dzieci dostrzegają rozbieżność w zakazie trzymania telefonu komórkowego przy stole, gdy rodzice przeglądają Instagram, jedząc pizzę. Eksperci proponują ustanowienie zasad obowiązujących wszystkich członków rodziny, takich jak: zakaz korzystania z telefonu komórkowego podczas posiłków. Jeśli zdarzają się wyjątki, na przykład, gdy ktoś czeka na pilnego maila, opiekun powinien wyjaśnić, dlaczego zasada jest łamana. Rodzice powinni również pozwolić swoim dzieciom zrobić to samo, na przykład, gdy odbierają ważny telefon podczas kolacji. Czas wolny od mediów, np. gdy cała rodzina wybiera się na wspólny spacer lub gra w grę planszową, również przyczynia się do uatrakcyjnienia „prawdziwego” świata poza mediami społecznościowymi dla dzieci i młodzieży.

Jak nauczyć dziecko mądrego korzystania ze smartfonów: jak rozmawiać z dzieckiem o cyberprzemocy i dezinformacji?

Cyberprzemoc i dezinformacja to realne zagrożenia związane z mediami cyfrowymi. Dzieci głęboko wierzą w to, co mówią ich koledzy i osoby wpływowe. Dlatego tym ważniejsze jest, aby rodzice zaczęli rozmawiać z dziećmi o dezinformacji już na wczesnym etapie i pokazali im, jak ją rozpoznawać, jak ją badać i jak kwestionować. Ważne jest również omawianie z dziećmi takich tematów jak prawo karne: które zdjęcia przesyłam dalej lub zapisuję na telefonie, stanowią przestępstwo? Które treści w mediach społecznościowych należy zgłaszać i które wypowiedzi kolegów z klasy są istotne z punktu widzenia prawa karnego? Ważne jest również zapewnienie młodego człowieka, że zawsze może zwrócić się do rodziców w przypadku problematycznych treści lub nękania. A co najważniejsze: jeśli dziecko przychodzi do ciebie z problemami, rodzic nie powinien od razu karcić i karać, ale raczej wysłuchać i potraktować dziecko poważnie. Dziecko, które boi się utraty smartfona "za karę", może nie zwrócić się do rodziców, jeśli wydarzy się coś złego.

Jak wspierać umiejętności cyfrowe dziecka?

Choć media cyfrowe niosą ze sobą pułapki i zagrożenia, są częścią naszego codziennego życia i od dawna są niezastąpione – i nie ma wątpliwości, że ułatwiają nam życie. Szybkie wyszukiwanie przepisów, oglądanie samouczków rysunkowych lub robótek na drutach na YouTube, a nawet przygotowywanie się do klasówki z pomocą filmów edukacyjnych – to również do tego dzieci i młodzież wykorzystują swoje urządzenia cyfrowe. Nie wszystko jest złe i zdecydowanie nie powinno być potępiane. Należy zauważyć, że edukacja medialna to coś więcej niż tylko umiejętność korzystania z urządzeń. Osoby bez dostępu do urządzeń nie mają szansy na zdobycie doświadczenia. Dziecko, które uczy się korzystać ze smartfonów, uczy się również o szansach i zagrożeniach. Zakazy natomiast jedynie przesuwają problemy.