Czym jest mindfulness?

Ćwiczenia z uważności to efekt coraz większej popularności tzw. technik mindfulness. Mowa o szeroko rozumianym podnoszeniu koncentracji – od najprostszych technik medytacji i ćwiczeń oddechowych po metody wspierające niektóre rodzaje terapii. Techniki uważności wywodzą się – w dużym uproszczeniu – z filozofii Wschodu (medytacje), a mniej więcej od lat 70. zostały spopularyzowane m.in. przez amerykańskiego psychiatrę Jona Kabatt-Zina. Skuteczność szeroko rozumianych technik uważności jest przedmiotem licznych badań, które potwierdzają m.in. pozytywny wpływ tych metod na poprawę wyników w nauce [źródło: Mark. J. Sciutto et al., Effects of a School-Based Mindfulness Program for Young Children, J Child Fam Stud. 2021, dostęp: 09.11.23].

5 przykładowych ćwiczeń na uważność u dzieci

Reklama

Proste ćwiczenia oddechowe

Serię ćwiczeń koncentracji warto zaczynać od przyjęcia komfortowej postawy ciała. Dziecko siada wygodnie z rodzicem na podłodze, „po turecku” i prostuje plecy. W trakcie ćwiczenia można zamknąć oczy. Na początku można po prostu liczyć oddechy aż do momentu uspokojenia i wyciszenia. Ze starszym dzieckiem warto praktykować wykonywanie głębokich oddechów, oddechy przeponą lub oddychanie relaksacyjne metodą 4-7-8 (4 sek. – wciąganie powietrza nosem, 7 sek. – wstrzymanie wydechu, 8 sek. – głęboki wydech ustami).

Reklama

Poczucie ugruntowania

Gruntowanie pozwala na przekierowanie uwagi na ciało. Najprostsza metoda to przyjęcie komfortowej postawy w trakcie siedzenia – na krześle, fotelu. Rodzic może poprosić dziecko o mocne oparcie się plecami o fotel, tak, by poczuć lekki docisk. Obydwie stopy powinny być ułożone płasko na podłodze, a łokcie oparte o podłokietniki. W trakcie ćwiczenia można zapytać dziecko czy czuje, jak stopy opierają się o podłogę. Inne, szybkie metody przekierowania uwagi na ciało to m.in. tupanie, przenoszenie ciężaru z jednej stopy na drugą, dotykanie przedmiotów w pokoju i opisywanie ich faktury (gładkość, chropowatość itd.) oraz ciężaru.

Ćwiczenia na spostrzegawczość dla dziecka

Wymień 5… to popularna technika nauki koncentracji, stosowana coraz częściej w szkołach. Po krótkim wyciszeniu nauczyciel, opiekun lub rodzic może poprosić dziecko:

  • wskaż w tym pokoju 5 przedmiotów w kolorze…
  • czy znajdziesz w tym pomieszczeniu 5 przedmiotów o kształcie…
  • nazwij 5 dźwięków, które teraz słyszysz,
  • nazwij 5 zapachów, które dzisiaj poczułeś,
  • opisz 5 odczuć w ciele (starsze dzieci).

Zabawy z dzieckiem w samochodzie

Zabawa wyszukaj coś, co ma kształt… / coś na literę… (ang. I spy with my little eye) doskonale sprawdza się w trakcie jazdy samochodem.

  • Policz 3 samochody w kolorze czarnym.
  • Czy potrafisz doliczyć się 3 domów z czerwonym dachem?
  • Kto pierwszy zobaczy znak drogowy w kolorze niebieskim?

Film z dzisiejszego dnia

Ćwiczenie, które można wykorzystać pod koniec dnia, jako element wyciszenia i przygotowania przed snem. Dziecko siada wygodnie i zamyka oczy. Rodzic prosi, aby wróciło pamięcią do początku dnia, a potem po kolei przypominało sobie, co się wydarzyło. Przykładowe pytania, które wzmacniają w tym ćwiczeniu uważność u dzieci:

  • Jak wyglądał Twój poranek?
  • Czy pamiętasz, co jadłeś na śniadanie?
  • Kogo dzisiaj spotkałeś?
  • Z czego się najbardziej ucieszyłeś?

Zabawa może być dobrą okazją do nazywania emocji i odczuć w ciele.